Rupture disk คือ แผ่นดิสก์ระบายแรงดันที่ถูกออกแบบให้แตกหรือเปิดออกที่ความดันที่กำหนด ในทางวิศวกรรมเรียกจุดที่ติดตั้ง rupture disk ว่า“weak spot” ซึ่งออกแบบมาเพื่อปกป้อง ถัง ท่อ หรืออุปกรณ์ ในกระบวนการจากแรงดันที่อาจจะมากเกินกว่าที่คาดการณ์ไว้
ทำไมเราจึงต้องใช้ Rupture disk
- เพื่อป้องกันบุคคล อุปกรณ์ และโรงงานจากอุบัติเหตุที่เกิดจากแรงดันที่เกินเนื่องจากเป็นอุปกรณ์ที่ไม่มีส่วนที่เคลื่อนไหวเหมือนวาล์ว จึงง่ายต่อการซ่อมบำรุง
- เป็นอุปกรณ์ที่ไม่มีการรั่วไหล (ZERO leakage)การทำงานรวดเร็วทำให้สามารถระบายแรงดันส่วนเกินได้ในทันที
- สามารถสั่งทำเป็นวัสดุ ที่ทนการต่อการกัดกร่อนได้หลากหลาย
- ราคาต่ำเมื่อเทียบกับวาล์วนิรภัยทั้งตัว
- สามารถใช้ปกป้องวาล์วนิรภัยจากการกัดกร่อน การอุดตัน และการรั่ว
ตัวอย่างอุตสาหกรรมที่ใช้ Rupture disk
โรงงานเคมี,โรงผลิตไฟฟ้า, โรงงานนิวเคลียร์, โรงงานผลิตน้ำมันและแก๊ส, โรงงานผลิตอาหาร, โรงงานยา, โรงงานผลิตเยื่อกระดาษ, โรงงานยาง
ลักษณะการติดตั้งของ rupture disk
1. primary relief
rupture disk จะเป็นอุปกรณ์เดียวในการระบายความดันเพียงชิ้นเดียวในระบบ ข้อดีของการติดตั้งแบบนี้คือ ระบายแรงดันในเวลาที่รวดเร็ว ความดันลดน้อย และราคาถูก ในส่วนข้อเสียคือ เมื่อดิสก์เปิดออก ความดันภายในอุปกรณ์จะระบายออกจนเท่ากับความดันภายนอก และต้องมีการเปลี่ยนดิสก์ทันที
2. secondary relief device
rupture disk จะเป็นอุปกรณ์ระบายแรงดันที่สนับสนุนอุปกรณ์ที่เป็น primary relief เช่น วาล์วนิรภัย โดย rupture disk จะทำหน้าที่ในการระบายแรงดันส่วนเกินจากอุปกร์แรกหรือระบายแรงดันเมื่ออุปกรณ์แรกไม่ทำงาน
3. in series
เป็นการติดตั้ง rupture disk ร่วมกับ วาล์วนิรภัย โดยจะติดตั้งด้านขาเข้าของวาล์วนิรภัยและถูกออกแบบให้ป้องกันวาล์วจากการรั่วจากในระบบ ซึ่งในกรณีติดตั้งแบบนี้จะต้องเลือกใช้ rupture disk ที่ไม่มีเศษกระจายเพื่อป้องกันไม่ให้เศษชิ้นส่วนไปทำอันตรายกับวาล์ว
